आयुष्य

आयुष्य म्हणजे असतं तरी काय
आयुष्य असतो इतिहास
तारखा वार सण
दिवस मास सण
युध्द झुंजी मरण
य़श, अपयश, स्मरण
उत्कर्ष, -हास, हास, परिहास
आयुष्य असतो इतिहास

आयुष्य असतं गणित
बेरजां पेक्षा वजाबाक्या जास्त
गुणाकारा पेक्षा भागाकार म्हणणे रास्त
आयुष्याची समीकरणं सोडवता सोडवता
संपून जातात, आयुष्याची पानं
अवघड, कठिण, जटिल
आयुष्य असतं गणित

आयुष्य असतं साहित्य
अश्रुंची फुलेच जिथे उमलतात
शोकांतिका जास्त फुलतात
कधी कधी होतो विनोद सा-याच जीवनाचा
कविता फक्त स्वप्नातच डुलतात
अन् कल्पनेतच राहून जातं लालित्य
आयुष्य असतं साहित्य

आयुष्य असतं राजकारण
ज्याचं त्याचं आपलं समीकरण
डाव पेच हार जीत
कधी पट कधी चीत
सत्ते साठी जोड तोड
पैशा साठी सारे गोड
सारंच अद्भुत असाधारण
आयुष्य असतं राजकारण

आयुष्य असते तडजोड
आयुष्य असते घडामोड
आयुष्य असते हसू
आयुष्य असते आँसू
आयुष्य असतो आरसा
आयुष्य असतो कवडसा
आयुष्य असतं रेशमी जाळं
ज्यात जखडला असतो मनुष्य
असं हे आयुष्य.

पाऊस

कधी टप टप कधी तुषार
कधी धो धो मुसळधार
कधी सप सप सप वारा
कधी धड धड धड गारा

कधी नदी नाले तुडुंब
कधी सारे चिंब चिंब
कधी रिमझिम सुखद गार
कधी लागे सतत धार

कधी गर्जे घोर गगन
कधी बिजलीचे नर्तन
कधी वादळी गडगडाट
अन् विद्युति कडकडाट

कधी आणी थंडावा
कधी माजवी बंडावा
कधी आणी महापूर
कधी राही दूर दूर

हात

माझे हात आता सुंदर दिसत नाहीत
कुरूपच दिसतात म्हणाना
उभारलेल्या नसा, सुरकुतलेती कातडी
झिजलेली कडक नखं
पण मला ते सुंदरच वाटतात कारण
माझं ह्या हातांवर खूप प्रेम आहे
जन्मभर ते माझ्याकरता झिजले
फाय़ली उपसल्या, लिहिलं, केर काढले,

भांडी घासली, कपडे धुतले, भाज्या चिरल्या,
कणिक भिजवली, पोळ्या लाटल्या,
अन् अजूनही ते न कुरकुरता हे सारं करतात
शिवण ही शिवतात कधी कधी
ते म्हणत नाहीत कि आम्ही थकलो
मीच म्हणते मी थकले
माझ्या आज्ञेचा अवकाश
कि ते लगेच कामाला लागतात
अशा ह्या हातांवर मी कां बर प्रेम करू नये
मी मी म्हणून जी काही आहे ती ह्यांच्याच मुळे ना

प्रवास

कसा असेल तो प्रवास आजवर कधीच न केलेला
ज्ञाता कडून अज्ञाता कडे गेलेला

कोणचं असेल ते वाहन जे नेईल गंतव्या कडे
तिथे जाणारे रस्ते असतील सरळ की वाकडे

प्रकाश असेल का वाटेत कि असेल फक्त अंधार
शून्यच असेल कि असेल एखादा तरी विचार

भेटतील का तिथे ती सारी जी गेलीत जिवाला चटका लावून

कि होत्याच्या नव्हत्यात जाईन मी ही विरून

अन् तो भेटेल का तिथे मला, तो ज्ञानोबाचा विठ्ठल
तो व्यासांचा कृष्ण तो रखुमा देवीचा वर

ज्यानी सांगितलंय गीतेत कि सारे त्याच्याच कडे येतात
माना वा न माना त्याच्यातच विलय पावतात

तू

तुझ्या प्रीतीचा भाव मला वेढून टाकतो हळुवार
एखाद्या मंद सुगंधा सारखा वाय्रावरून दरवळत येतो,
सप्त सुरांच्या लयीत मला गुगवून ठेवतो, अन्
तुझ्या पैंजणांच्या तालावर मी नाचत राहातो मनोमनी
तुझ्या येण्याचा विचार करतो रोमांच उभे अंग भर
तुझ्या ओढणीचा स्पर्श जागवतो शृंगार
तुझ्या पदचापांच्या रवाने तृप्त होतात कान
जागते हुरहूर ह्रदयात कि तू येणार
दार वाजतंय ते उघडलं कि तुझा हसरा चेहेरा
दाराच्या चौकटीत दिसणार
माझ्या डोळ्यांचं पारणं फिटणार
अन् मान वेळावून तू म्हणणार
किती हा वेळ !

दीपावली अभिनन्दन

आज अंगणात पृथ्वीने घातली प्रकाश रांगोळी
धरेवर स्वर्गच अवतरला अशा ह्या दिव्यांच्या ओळी
मनें ही प्रमुदित स्नेहाने कशी ही भावना भोळी
आज अभिनन्दन सर्वांचे गड्यांनो आली दिपवाळी

सर्वांना दिवाळीच्या हार्दिक शुभेच्छा .

कोपरा

माझ्या मनातला एक कोपरा
राखून ठेवलाय मी खास माझ्या साठी
त्या कोपय्रात राहाते एक मुलगी
बालिश अल्लड भोळी
तिच्यातलं लहानपण ओसंडून वाहू देते मी
जपून ठेवते तिची नव्हाळी
माझ्या जवळ येत जाणाय्रा वार्धक्याची
तिला लागू देत नाही मी चाहूल
तिचं कैशोर्य़ आणि तारुण्य
तिला उपभोगू देते खुशाल
तिच्या गगनाला गवसणी घालण्याच्या
महत्वाकांक्षांना घालते खत पाणी
अन् तिचा विकास बघून सुखावते मनोमनी
मला असाच ठेवायचाय हा कोपरा
खास माझा फक्त माझ्या साठी.

घोडं

हे असं कसं घडलं
तुझ्यावर प्रेम कसं जडलं
सरळ मार्गी जाता जाता
गाडं कसं गडगडलं
मी माझा म्हणता म्हणता
तुझाच म्हणणं कसं काय घडलं
खोटी ऐट दाखवता दाखवता
अचानक प्रेमांत कोण पडलं
आता प्रेम केलंच आहे तर
घोडं कुठे अडलं

नाही नाही म्हणता म्हणता शेवटी केलन् ना लग्न
करून करून कोण किती करील उपस्थित विघ्न

शब्द

शब्द म्हणजे बाण, एकदा का निसटला कि निसटला
शब्द म्हणजे गोळीच बंदुकीची, अनवधानानी सुटली तरी
घायाळ करतेच कधी कधी जीव सुध्दा घेते
शब्द म्हणजे सुरी काळीज कापत जातात
शब्द म्हणजे निखारे जिवाला चटके देतात
शब्द म्हणजे फुलं मन प्रसन्न करतात
शब्द म्हणजे संजीवनी जीवनदान देतात
शब्द म्हणजे मलम जखमेला गोंजारतात
शब्द म्हणजे फुंकर थंडावा देतात
शब्द म्हणजे तुषार रोमांच उभे करतात
शब्द म्हणजे संगीत मन तृप्त करतात
असे हे शब्द कडू, गोड, तिखट, आंबट
थोडे थोडे खूप जपून वापरायचे असतात.

क्ष

क्ष ची किंमत काढायचीय
पण हा प्रश्न जातो साय्रांनाच अवघड
कारण कुणालाच माहीत नसतं उत्तर
अन् सोडवणं जातं जड
अन् सोडवायची रीत ही नसते ठाऊक
कारण क्ष ची किंमत आपली आपली
विशिष्ट असेल कि असेल घाऊक
समीकरणांत दोन अद्न्यात असतच नाही कधी
पण........आयुष्य = आजचं वय+ क्ष

हे समीकरण कसं सोडवायचं
हा क्ष कसा काढायचा ?
किती आहे ह्याची गुणवत्ता
कांही क्षण, कांही तास, कांही दिवस कि कांही वर्ष
सारी भरलेली आहेत कशानी
दु:ख, कंटाळा, खेद की हर्ष
हे सारं कळलं तर किती बरं होईल
होईल का बरं कि होईल वाईट
जाऊद्या आता नाही सुटत तर
बरंय गुड नाइट

प्राजक्त , इच्छा

प्राजक्त

सहवास चांदण्यांचा मृदु-गंधयुक्त होई
या धुंद उष:काली प्राजक्त दान देई
दारी घरी पडे हा नव गालिचा फुलांचा
देहावरी फुलांची बरसात नित्य होई ।


पुष्पें नव्हेत ही तर आरास चांदण्यांची
का भूषणेंच पडती स्वर्गातल्या पय्रांची
ही ठेव देवतांची मनुजास प्राप्त होई
स्वप्नातलीच सृष्टी का वास्तवात येई ।

शुभ्रात केशरी हा मिसळून रंग जातो
मोत्यांत पोवळ्यांचा आभास सत्य होतो
मातब्बरी कशाची मग भूषणांपुढे ह्या
हे दान पदरी माझ्या बघ मावणार नाही ।

शृंगार हा शिवाचा उपहार पार्वतीला
स्वर्गीय देवतांचा आशीष हा धरेला
नंदन-वनांतुनीच हा उपवनात येई
अंगणात रुक्मिणीच्या परिजात वृष्टी होई ।



इच्छा

वाय्राच्या वेगानं येऊन झपाटून टाकावं त्यानं मला
अगदी म्हणतात ना तसं उचलावं ऑफ माय फीट
गच्च गच्च घ्यावं मिठीत
अन् दिठीत मिळवावी दीठ
काय होतय ते कळण्या आधीच
घ्यावे कब्जात देह अन् प्राण
त्याच्या कवेत मी पडून राहावं
होऊन बेभान, नीरव, निश्चल, निष्प्राण

मना

माझ्या रे चंचल मना
नको होऊ सैर-भैर
थांब क्षणभर इथे
चित्त करूनिया स्थिर ।
भार प्रपंचाचा किती
वाहशील रे उगाच
त्याच्या प्रश्नांचा गुंता
सोडविता तुला धाप ।
माझे माझे करूनिया
किती जोडशील वित्त
सोड सर्व राही इथे
नको त्यांत लावू चित्त ।
ह्या देहाला जगवाया
पुरे दोनच भाकरी
नको व्यर्थ आटापिटा
नको कुणाची चाकरी ।
गेला जन्म उठाउठी
आता तरी लाव ध्यान
त्या परम ईश्वरात
तोच तुझं राखी भान।
त्याच्यातच हो रे दंग
त्याचेच करी भजन
त्याचेच तू गा अभंग
दिन रातीचं स्मरण ।
असं जेंव्हा करशील
तोच करील सांभाळ
सुखी अखंड होशील
त्याचेच तू होई बाळ ।

माणसं

माणसं
कशी कशी असतात माणसं
प्रकार प्रकार ची नेहेमीच भेटतात

कांही हळुवार मृदु जपणारी
कांही आडदांड रानटी काटेरी
कांही कडू कांही गोड
कांही तळहाताचा फोड

कांही हसतात, कांही हसवतात
कांही रडतात, कांही रडवतात
कांही भेवडावतात कांही धीर देतात
कांही पोळतात, कांही फुंकर घालतात
कांही मीठ चोळतात, कांही मलम लावतात

कांही निर्विकार, कांही विकारी
कांही अमृती, कांही विषारी
कांही नाजुक, कांही राठ
कांही बांबू सारखी ताठ
कांही दिवा होऊन मार्ग दाखवतात
कांही दिवा घालवून अंधार पसरतात

कांही घुमी, कांही बोलकी
कांही गोकुळी, कांही पोरकी
कांही शांत, कांहीचा थयथयाट
कांही गंभीर, कांहीचा खळखळाट
कांही दुधा वरली साय
कांहीचा दुसय्राच्या फाटक्यात पाय
अशी कशी असतात माणसं
प्रकार प्रकार ची नेहेमीच भेटतात

ऋ तु

वसंत
फुललेले उपवन, सुगंधी पवन
मधुकर गुंजारव, पक्षांचे आरव
प्रेम उपासना

हिरव्याची उधळण, रंगांची पखरण
वारा वासंती, राग मधुवंती
आलाप अन् ताना

मदनाचे बाण, युगुले रममाण
लेवुनिया साज, आला ऋतुराज
कार्य संचालना


ग्रीष्म
गरम गरम झळा, रणऱणतं ऊन
लाल लाल सूर्य पांढरा होऊन
घालतोय धिंगाणा

संत्रस्त धरणी, अशी याची करणी
ओसाड विहिरी, रिकाम्या घागरी
पाण्याचा ठणाणा

तापलेल्या वा़टा, झाड न फाटा
घामाच्या धारा, भिजलेला सदरा
झिजलेल्या वहाणा

वर्षा
सर सर धारा, सोसाटयाचा वारा
मंद मृद् गंध, पाण्यावर तरंग
अनिवार भावना

ढगांचा गडगडाट, विजेचा कडकडाट
नदीला पूर, पाणी सर्व दूर
वादळी गर्जना

चालले वाहून दुथडी भरून
पाठारे बांध, वाहतूक बंद
माणसांची अवहेलना


शरद
संथ संथ धारा, मंद मंद वारा
नदी नाले शांत, सागर प्रशांत
सुखाची कल्पना

पूर्ण चंद्र बिंब, समोरचा लिंब
अमृत कण, चांदण्याची उधळण
धुंदीची कामना

ह्रुदय आतुर, मनांत काहूर
मनाचा हव्यास, प्रियाची आस
अस्फुटशी वेदना


शिशिर

आंगभर शिरशिरी, थंडी बोचरी
गरम गरम चहा, साय्रांना पहा
पुरतो आहेना

ऊबदार दुलई, दुधावरची मलई
कोमट ऊन, चटई घालून
जरा वेळ बसाना

शाल अन् स्वेटर जोडीला मफलर
मिळतो कुणाला, सदरा जरी असला
खूप झालं म्हणाना

क्षणिका-१

जिचं लिखाण संजीवक ती लेखणी
जिच्या कडे पुन्हा पुन्हा बघावसं वाटेल ती देखणी
जिच्या किरणांत तेज ती हिरकणी
अन् जी चटकन सरकेल ती चटकणी


पापणी लवता न लवता जातो तो क्षण
जमिनी वर सांडला कि उचलता येत नाही तो कण
एखाद्याला जिंकता येतो साय्रांना नाही तो पण
अन् अचानक जिव्हारी बसतो तो घण

खळ खळ पाण्या सारखं ओसंडून वाहातं ते जीवन
पतंगा सारखं उंच उंच जातं ते जीवन
वाय्राच्या झुळुकां बरोबर डौलांत डुलतं ते जीवन
अन् आई च्या कुशीत गोड गोड हसतं ते जीवन


न बोलता कळतं ते प्रेम
न सांगता जाणतं ते प्रेम
आपल्यातलं जे गुपित ते प्रेम
सर्वांचच असतं सेम सेम

क्षणिका

प्रेम

प्रेम कशाला म्हणायचं
कुणावर तरी त्यानं कां बसायचं
खोटं खोट रुसायचं
उगाच उगाच हसायचं
कधी कधी झुरायचं
अन अचानक हुरळून जायचं

तू

श्वास निश्वास
अंधार प्रकाश
पृथ्वी आकाश
जीवन मृत्यु
साय्रातच आहेस
एकटा तू

मन

मन ही काय अजब चीज आहे
सिल्क सारखं झुळझुळीत
अन पाय्रा सारखं सुळसुळीत
कशानं बेटं खूष होईल अन् कशानं उदास
त्याचं काही खरं नाही हेच खास

सुख

सुख कशाला म्हणायचं
काय आहे त्याची परिभाषा
जे काय आजकाल होतंय
आपल्याशी जे काय घडतंय
तेच बरं तेच सुख आशा

मोक्ष

कधी कधी वाटतं
माणसाचं नुसतं मनच असावं
शरीर असूच नये
केव्हढं स्वातंत्र्य असेल मग
हवं ते करायचं
हवं तिथे जायचं
हवं तसं जगायचं
मोक्ष मोक्ष म्हणतात तो हाच असावा
दुसरं काही त्यानं असूच नये


मुखवटे

इथून तिथून सारं सारखंच
माणसा माणसांत बिनसायचंच
बिनसलं तरी नीटच आहे असं भासवायचं
अन् मुखवटे लावून सारय्रांनी फिरायचं

हा क्षण

काल आज उद्या कशाला मोजायचं
हा क्षण आपलाय ह्यातच जगायचं
सारं सारं उपभोगायचं
अन् पुन्हा नवीन क्षणांत जायचं

सायंकाळी

सायंकाळी
कोण्या एका सायंकाळी,
संध्येच्या रंगीत छटा त्या
रांगोळीच्या प्रतिमा ,सागर
लाटांवरती उभवित होत्या

अन त्या रंग छटा गालांवर
तुझ्या ही प्रिये उमलत होत्या
होता हा संध्या प्रताप की
निसर्ग प्रेमा फुलवित होता

घरट्याला परतती पाखरें
चिवचिवाट तो त्यांचा कानी
अन तू हळुच दिलेली मजला
त्या समयी ती प्रेम निशाणी

अन त्या सागर लाटांवरती
मिळून दोघे होतो विहरत
अस्फुट अस्फुट गोड गोड तू
होती बोलत लाजत लाजत

काय बोल होते ते तेंव्हा
ऐकत कान जिवाचा करुनी
होतो मी, पण डोळे माझे
तव चेहेय्रावर होते खिळुनी

चेहेय्रा वरचे भाव निरखता
मन माझे ही रंगत गेले
मी पण ह्रुदय आपुले हळवे
अलगद तुझिया हाती दिधले


त्या प्रेमाची अशी सांगता
होइल वाटत नव्हते कधिही
तू अन मी पती पत्नी झालो
आवडले नियतीला हे ही

पती पत्नी होताच मिळाले
हक्क एकमेकां छळण्याचे
दुसय्राचे अधिकार तुडवुनी
अपुले प्रस्थापित करण्याचे

त्या नाजुक हळुवार भावना
संसृति तापे करपुन गेल्या
दूध चहा साखर अन भाजी
पै पाहुणा आला गेला

रेशन राकेलाच्या रांगा
बस गाडीची धक्का बुक्की
संध्याकाळी घरी येताना
मरगळली तू चुरगळला मी

हिशेब पै पै चा जोडुनि
हाती कधिहि न काही आले
अधल्या, चवल्या, अन आणेल्या
रुपये कुठले कधीहि न उरले

आज अचानक सायंकाळी
गॅलरीत कपबशा घेउनि
संध्या-रंग समोर विखुरले
चहा पीत असता तू अन मी


लाल, गुलाबी अन सोनेरी
कुठे मधूनच धूसर धूसर
बघता बघता गत काळाशी
मन माझे एक रूप झर झर

अन त्या ओल्या जुन्य भावना
पुन्हा नव्याने उसळुनि आल्या
अन प्रेमाने हाती घेउनि
हात तुझा मी उगा दाबला

गणपती वंदन

गणपती वंदन

१
नमस्ते विघ्न विनाशका
गणाधिपा गण नायका
विद्याधरा सुखदायका
मज देई सुबुध्दी विनायका

२
डोळ्यांनी भक्तांस नित्य जपतो
सोंडे हि कुरवाळितो
भक्तांचे अपराघ पोटि धरितो
करुणाच वर्षावितो
शञूचा पाडाव तोचि करितो
भक्तांसि जो रक्षितो
तो माझा गणपती मी नित्य भजतो
आशिर्वचा मागतो